คอลลาเจน Collagen คืออะไร? โปรตีนสำคัญต่อผิว กระดูก และสุขภาพโดยรวม

 

 Collagen หรือ คอลลาเจน คือโปรตีนเส้นใยที่เป็นองค์ประกอบหลักของผิวหนัง เส้นผม ขน และกระดูก มีหน้าที่ช่วยให้ผิวเต่งตึง ยืดหยุ่น และกระชับ อีกทั้งยังมีบทบาทสำคัญต่อกระดูกและข้อต่อ ร่างกายสามารถสร้างคอลลาเจนได้เองแต่เมื่ออายุมากขึ้นโดยเฉพาะหลัง 30 ปี กระบวนการสร้างจะลดลง ส่งผลให้ผิวเกิดริ้วรอยและความยืดหยุ่นน้อยลง จึงทำให้หลายคนเลือกเสริมคอลลาเจนจากอาหารหรืออาหารเสริมเพื่อช่วยบำรุงสุขภาพผิวและข้อต่อ

 

   Collagen (คอลลาเจน) กลายเป็นคำที่หลายคนคุ้นเคยในลักษณะของอาหารเสริม ทั้งยังมีความเชื่อหลายอย่างเกี่ยวกับคอลลาเจนที่ผิดเพี้ยนไปจากความจริง เพราะคำโฆษณาของผลิตภัณฑ์ความงามที่วางจำหน่ายอยู่ในท้องตลาด เช่น คอลลาเจน สามารถทำให้ผิวขาวขึ้นได้ จึงถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องที่ควรทำความเข้าใจ

 

Collagen (คอลลาเจน) คืออะไร 

   Collagen (คอลลาเจน) คือเส้นใยโปรตีนชนิดหนึ่ง เป็นองค์ประกอบหลักของผิวหนัง ขน และเส้นผม ช่วยทำให้ผิวหนังคงความเต่งตึง ยืดหยุ่นเรียบเนียน กระชับ อีกทั้งยังเป็นองค์ประกอบของกระดูกกระดูกอ่อน จึงมีการนำคอลลาเจนไปใช้ในคนไข้โรคข้อเข่าเสื่อม คนที่มีภาวะกระดูกบางหรือกระดูกเปราะ

   Collagen (คอลลาเจน) เป็นสิ่งที่ร่างกายสามารถสร้างขึ้นเองได้และได้รับจากอาหารหลายประเภทแต่ในคนที่มีอายุมากขึ้นโดยเฉพาะคนที่มีอายุมากกว่า 30 ปี ขึ้นไปพบว่าการสังเคราะห์คอลลาเจนจะลดลงหรือในผู้ที่มีปัจจัยบางอย่างทำให้คอลลาเจนเสื่อมสภาพหรือถูกทำลายได้ง่าย เช่นผู้ที่พักผ่อนไม่เพียงพอ ผู้ที่มีความเครียด ผู้ที่สูบบุหรี่ เป็นต้นจึงได้รับคอลลาเจนที่ไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ปัจจัยเหล่านี้จะทำให้ผิวหนังหย่อนคล้อย เหี่ยวย่น ไม่เรียบเนียนและเกิดริ้วรอยได้

 

ปัจจัยที่ทำให้ร่างกายได้รับคอลลาเจนไม่เพียงพอ 

✿ ผู้สูงอายุ (มีความสามารถในการสร้างคอลลาเจนได้น้อยกว่าวัยอื่น)

✿ รังสี UV จากแสงแดด

✿ ความเครียด

✿ พักผ่อนไม่เพียงพอ

✿ สูบบุหรี่

✿ รับประทานอาหารไม่ครบ 5 หมู่

 

ผลกระทบจากการขาดคอลลาเจน  ⚡

✿  ทำให้เกิดริ้วรอยบนผิวหนัง

✿ ผิวหนังเหี่ยวย่น หย่อนคล้อย

✿ กระดูกอ่อนเสื่อมสภาพ

✿ โรคข้อเสื่อม

 

การนำมาใช้ของคอลลาเจน 

✿ ผลิตภัณฑ์เวชสำอาง (ครีมบำรุงผิว, สบู่)

✿ คลินิกเสริมความงาม

✿ ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม (รูปแบบเม็ด, ผง, เครื่องดื่มพร้อมทาน)

✿ ด้านการแพทย์ (ลักษณะของผิวหนังเทียมรักษาแผลไฟไหม้, ใช้รักษาโรคข้อเสื่อม)

 

คอลลาเจน หาได้จากที่ไหนบ้าง ? 

   ร่างกายสามารถสร้างได้เอง ได้รับจากอาหารทั่วไป จำพวกเนื้อสัตว์ ผักผลไม้บางชนิดปลาทะเลน้ำลึกเช่นปลาแซลมอน ปลาทูน่า ปลาทู สาหร่ายทะเล เห็ดบางชนิด ผักใบเขียวเช่น ผักโขม ผักปวยเล้ง คะน้า บล็อคโคลี่ เป็นต้น

ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมคอลลาเจน ที่พบตามท้องตลาดมักมาจากหนังปลา เกล็ดปลา หนังวัว หนังหมู กระดูกวัวเป็นต้น

 

คำแนะนำเกี่ยวกับการกินคอลลาเจน

✿ ตามคำแนะนำขององค์การอาหารและยาแนะนำว่าผู้ที่ต้องการกินคอลลาเจนเสริม สามารถกินเป็นอาหารเสริมได้ 5,000-7,000 มิลลิกรัม/วัน แต่ไม่ควรเกิน 10,000 มิลลิกรัม/วัน เพราะจะทำให้เกิดอันตรายได้

✿ ควรเลือกกินที่เป็นคอลลาเจนสายสั้น (Hydrolyzed collagen)เพราะจะทำให้ร่างกายดูดซึมได้ดีกว่าคอลลาเจนสายยาว โดยสังเกตที่ข้างกล่องผลิตภัณฑ์ตอนซื้อ

 

พฤติกรรมที่ช่วยรักษาคอลลาเจนในร่างกาย 

✿ หลีกเลี่ยงแสงแดด

✿ อย่าเครียดหรือเครียดให้น้อยลง

✿ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

✿ กินอาหารที่มีประโยชน์ หรือกินให้ครบ 5 หมู่

✿ ดื่มน้ำมาก ๆ อย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว

 

 ทำไมคอลลาเจนจึงมีความสำคัญต่อผิวของคุณ 

   Collagen (คอลลาเจน) คือ เส้นใยโปรตีนชนิดหนึ่งที่ประกอบด้วยกรดอะมิโนที่พบในร่างกายมนุษย์ คอลลาเจนเป็นองค์ประกอบหลักของผิวหนัง กระดูกอ่อน กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น เล็บ ขน โดยเส้นใยคอลลาเจนช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรง เพิ่มความยืดหยุ่นผิวหนัง และเติมความชุ่มชื้นให้ผิว คอลลาเจนพบได้ในกระดูกอ่อน กระดูก หลอดเลือดกระจกตา กระดูกสันหลัง กล้ามเนื้อ และระบบทางเดินอาหาร เมื่ออายุประมาณ 30 ปีหลังจากนี้ร่างกายของเราจะสร้างฮอร์โมนและผลิตคอลลาเจนได้น้อยลงทำให้ผิวแห้ง ผิวบาง กระตุ้นให้เกิดความหย่อนคล้อย และริ้วรอยมากขึ้น

 

 ประเภทคอลลาเจนที่พบบ่อยที่สุด 

    คอลลาเจนมีทั้งหมด 28 ชนิด แต่ละชนิดแตกต่างกันไปตามชนิดและรูปแบบของกรดอะมิโนที่ประกอบขึ้น คอลลาเจนที่พบบ่อยที่สุดในอาหารเสริมจะเป็นประเภท Collagen Type1 Collagen Type2 Collagen Type3 จากการศึกษาพบว่า Collagen Type 1 มีคุณสมบัติในการต่อต้านริ้วรอยมากที่สุดในบรรดาคอลลาเจนประเภทต่าง ๆ โปรตีนเส้นใยนี้ช่วยลดริ้วรอยได้ดีที่สุดและช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิวหนัง

 

1. คอลลาเจนชนิดที่ 1 (Collagen Type 1) เป็นคอลลาเจนที่พบมากที่สุดถึง 90 เปอร์เซ็นต์ในร่างกาย เส้นใยคอลลาเจนเป็นองค์ประกอบโครงสร้างที่สำคัญของเนื้อเยื่อหลาย ๆ ในร่างกายสามารถพบได้ในผิวหนัง กระดูก เนื้อเยื่อ และผนังหลอดเลือด

2. คอลลาเจนชนิดที่ 2 (Collagen Type 2) เป็นคอลลาเจนที่สำคัญกับกระดูก กระดูกอ่อน ข้อต่อ ซึ่งโปรตีนชนิดนี้พบในกระดูกอ่อนประมาณ 60 เปอร์เซ็นต์ที่มีความยืดหยุ่นมากกว่าคอลลาเจนชนิดที่ 1 ช่วยสร้างกระดูกอ่อนขึ้นมาใหม่ ช่วยลดการอักเสบ บรรเทาอาการปวดข้อและกล้ามเนื้อในผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อม โรคไขข้ออักเสบ

3. คอลลาเจนชนิดที่ 3 (Collagen Type 3) เป็นคอลลาเจนที่สำคัญต่อโครงสร้างของกล้ามเนื้อ อวัยวะ และหลอดเลือด เนื่องจากคอลลาเจน Type 3 พบมากที่สุดในกล้ามเนื้อมักใช้คอลลาเจนชนิดที่ 3 ช่วยในการสร้างมวลกล้ามเนื้อ ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและลดการบาดเจ็บขณะออกกำลังกาย ช่วยในการสังเคราะห์เกล็ดเลือดจึงมีความสำคัญต่อกระบวนการแข็งตัวของเลือด