ขมิ้นชัน (Turmeric) คืออะไร? สรรพคุณและประโยชน์ทางการแพทย์ 

 

  ขมิ้นชัน (Turmeric) เป็นสมุนไพรในตระกูลขิงที่มีเหง้าใต้ดิน เนื้อสีเหลืองเข้มและกลิ่นหอมเฉพาะตัว นิยมใช้เป็นเครื่องเทศและยาพื้นบ้านมาช้านาน สารสำคัญในขมิ้นชันคือเคอร์คูมินอยด์ (Curcuminoids) ที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ ต้านเชื้อจุลชีพ และช่วยปกป้องตับ ปัจจุบันมีการใช้ขมิ้นชันทั้งในรูปแบบผง แคปซูล และสารสกัดเพื่อบรรเทาอาการปวดข้อ เสริมการทำงานของตับ และลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง ทำให้ขมิ้นชันเป็นสมุนไพรที่ได้รับการยอมรับทั้งในครัวเรือนและการแพทย์ทางเลือก

 

   ขมิ้นชัน เป็นพืชล้มลุกที่จัดอยู่ในตระกูลขิง มีเหง้าอยู่ใต้ดิน เนื้อในของเหง้าจะเป็นสีเหลือง มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว สีเหลืองที่สดใสของขมิ้นที่ผ่านกระบวนการผลิตนั้นเป็นแรงบันดาลใจให้หลายวัฒนธรรมใช้เป็นสีย้อม นิยมใช้เป็นเครื่องเทศสำหรับแต่งรสและสีผสมอาหารอีกทั้งยังใช้ทำเป็นยา ใช้ทั้งรูปแบบผงและแบบเหง้า ได้แก่ ผงกะหรี่ แคปซูล, ชา, ผงและสารสกัดเป็นผลิตภัณฑ์ขมิ้นที่มีขายในท้องตลาด สารกลุ่ม curcuminoid มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ ต้านเชื้อจุลชีพ ต้านปรสิต ต้านการกลายพันธุ์ ต้านมะเร็ง และสามารถป้องกันความเป็นพิษต่อตับจากสารพิษ เป็นต้น

 

ประโยชน์ของขมิ้นชัน ในทางการแพทย์ 

 

ʕ·ᴥ·ʔ  บรรเทาอาการปวด

ทางการแพทย์นิยมใช้ผงขมิ้นเป็นส่วนผสมในยารักษาโรคต่างๆ เพื่อบรรเทาอาการปวด และสามารถป้องกันอาการปวดข้ออักเสบได้เช่นกัน

ʕ·ᴥ·ʔ ช่วยปรับปรุงการทำงานของตับ

ขมิ้นชันมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และสามารถป้องกันความเป็นพิษต่อตับจากสารพิษ นี่อาจเป็นข่าวดีสำหรับคนที่ทานยาแรง ๆ สำหรับโรคเบาหวานหรือภาวะสุขภาพอื่นๆ

ʕ·ᴥ·ʔ ช่วยลดความเสี่ยงของโรคมะเร็ง

มีรายงานว่า curcumin มีฤทธิ์ต้านการเกิดมะเร็งตับอ่อน มะเร็งต่อมลูกหมาก และะเร็งเม็ดเลือดขาวมัลติเพิลมัยอิโลมา ในด้านทางการแพทย์นิยมใช้ผงขมิ้นเป็นส่วนผสมในยารักษาโรคต่างๆได้

ʕ·ᴥ·ʔ สามารถช่วยย่อยอาหาร

ส่วนหนึ่งของเหตุผลที่ขมิ้นอยู่ในผงกะหรี่เป็นเพราะมันเพิ่มองค์ประกอบของความอร่อยให้กับอาหาร แต่ขมิ้นก็มีบทบาทสำคัญในการย่อยอาหาร เนื่องจากคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระและต้านการอักเสบขมิ้นสามารถช่วยในการย่อยอาหารเพื่อสุขภาพ

ʕ·ᴥ·ʔ ช่วยในต้านการอักเสบ

 

ข้อควรระวังในการใช้ขมิ้นชัน

 

   สำหรับในสตรีมีครรภ์ ขมิ้นชันอาจทำให้เกิดการแท้งได้ในระยะแรกๆ ของการตั้งครรภ์ แต่ไม่มีผลต่อการตกไข่ เพราะฉะนั้นจึงควรระวังในการใช้ขมิ้นชันกับหญิงมีครรภ์ โดยการใช้ขมิ้นชันในปริมาณมากๆ อาจเป็นอันตรายได้ นอกจากนี้ การใช้ขมิ้นชันเป็นเวลานานๆ สามารถทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น อาเจียน ถ่ายเป็นเลือด งุ่นง่าน หรือตื่นกลัว เป็นต้น

 

สรรพคุณในการต้านโรคต่างๆ

 

✿ ฤทธิ์ในการรักษาโรคกระเพาะอาหาร

Curcumin ช่วยป้องกัน และรักษาแผลในกระเพาะอาหาร โดยเร่งการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อบริเวณที่เป็นแผล ทำให้แผลหายเร็วขึ้น กระตุ้นการหลั่งเมือก (mucin) มาเคลือบกระเพาะอาหารและยับยั้งการหลั่งน้ำย่อยต่าง ๆ ซึ่งเป็นผลจาก ag-turmerone และ curcumin การทดลองทางคลินิกในผู้ป่วยที่มีอาการปวดท้องจากแผลในกระเพาะอาหารให้ผลการรักษาเทียบเท่ายาลดกรด (ซึ่งมีตัวยา magnesium trisilicate)

✿ ฤทธิ์ลดการอักเสบ

การศึกษาแบบสุ่ม ปกปิดสองฝ่ายเทียบกับยาหลอกและทดลองให้ยาแบบสลับกลุ่มกัน (randomized, double-blind, placebo controlled, cross-over study) ในผู้ป่วยข้อกระดูกอักเสบเรื้อรังจำนวน 42 คน โดยใช้ยาสมุนไพรที่มีส่วนประกอบของเหง้าขมิ้น 50 มิลลิกรัม/แคปซูล 650 มิลลิกรัม พบว่าการได้รับยาสมุนไพรดังกล่าวสามารถลดความเจ็บปวดที่รุนแรงได้

✿ ฤทธิ์ต้านการแพ้

โดยออกฤทธิ์ยับยั้งการหลั่งสารhistamine (สารสื่อกลางที่กระตุ้นให้เกิดการแพ้)

✿ ฤทธิ์ต้านเชื้อจุลชีพ

โดยขมิ้นมีผลยับยั้งเชื้อแบคทีเรียและสารพิษที่สร้างโดยแบคทีเรียหลายชนิดในหลอดทดลอง และยับยั้งการเจริญเติบโต และฆ่าเชื้อราที่เป็นสาเหตุของโรคผิวหนังได้หลายชนิด

✿ ฤทธิ์ป้องกันตับอักเสบ

พบว่า สารสกัดของขมิ้นสามารถป้องกันการทำลายตับของหนูจากยาพาราเซตามอล D-galactosamine เอทานอล ได้จากผลการทดลองกับเซลล์ตับในหลอดทดลอง

 

วิตามินและแร่ธาตุในขมิ้นชัน

 

   นอกจากเราจะเราสามารถนำขมิ้นชันไปใช้ประโยชน์ในการประกอบอาหาร ใช้ย้อมสี หรือใช้เพิ่มกลิ่นให้กับอาหารแล้ว ในขมิ้นชันยังมีวิตามินและแร่ธาตุมากมาย เช่น วิตามินเอ วิตามินบีรวม วิตามินซี วิตามินอี แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก เกลือแร่ เส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต และโปรตีน เริ่มเล่าเท้าความถึงขมิ้นชันนั้น เป็นไม่ล้มลุกอายุหลายปี ความสูงของลำต้นเพียง 30 – 90 เซนติเมตรเท่านั้น มีเหง้าใต้ดิน ส่วนตรงกลางมีขนาดใหญ่รูปไข่ มีแขนงแตกออกด้านข้าง 2 ด้าน ที่อยู่ตรงข้ามกันคล้ายนิ้วมือ เนื้อในเหง้ามีสีเหลืองเข้ม กลิ่นหอม คนไทยรู้จักกันในฐานะของพืชสมุนไพรและเครื่องเทศ นิยมนำมาใช้ประกอบอาหาร ปัจจุบันยังได้เพิ่มการแต่งสี แต่งกลิ่น เพิ่มรสชาติให้อาหารมีความน่ารับประทานมากยิ่งขึ้น อาหารที่นิยมใส่ขมิ้นชัน ได้แก่ แกงเหลือง ข้าวหมกไก่ แกงกะหรี่ ขนมเบื้องญวน ไก่ทอด แกงไตปลา มัสตาร์ด เนย มาการีน เป็นต้น

 

   จุดเริ่มต้นของการที่คนเราหันมารับประทานขมิ้นชันนั้น เชื่อกันว่ามีต้นตอมาจากชาวอินเดีย หรือที่เรียกว่า ชาวภารตะ ที่นิยมกินขมิ้นชันกันมานานกว่า 4,000 ปีแล้ว ส่วนคนไทยก็มีความนิยมกินขมิ้นชันเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะทางภาคเหนือและภาคใต้นิยมใส่ขมิ้นชันลงไปในอาหารประเภทแกงเผ็ดเป็นส่วนใหญ่ เพื่อให้มีสีเหลืองและยังช่วยดับกลิ่นคาวปลาได้อีกด้วย รวมทั้งการใส่ลงไปในอาหารก็จะช่วยไม่ให้อาหารบูดเสียง่าย เพราะในขมิ้นชันมีคุณสมบัติที่ช่วยต่อต้านเชื้อจุลินทรีย์ นอกจากนั้น การใช้ขมิ้นชันในอาหารจะช่วยป้องกันการเกิดอนุมูลอิสระ ป้องกันการเหม็นหืนของน้ำมันและไขมันเมื่อต้องเก็บไว้เป็นเวลานานๆ นับว่าเป็นอีกหนึ่งวัตถุดิบในการช่วยถนอมอาหารและยังมีคุณค่าทางโภชนาการให้อาหารได้อีกด้วย

 

ตำรับยาของขมิ้นชัน 

 

   ✿ การใช้ขมิ้นเพื่อรักษาอาการแน่นจุกเสียด อาหารไม่ย่อย 

วิธีใช้

   1.รับประทานผงขมิ้นชันในขนาด 1.5 – 4 กรัม/วัน แบ่งเป็นวันละ 3 – 4 ครั้ง ช่วงเวลาหลังอาหารและก่อนนอน

   2.ใช้ขมิ้นชันผสมน้ำผึ้งปั้นเป็นยาลูกกลอน รับประทานช่วงเวลาหลังอาหารและก่อนนอน ครั้งละ 3 – 5 เม็ด วันละ 3 เวลา

 

   ✿ การใช้ขมิ้นรักษาอาการท้องเสีย

วิธีใช้

   1.ใช้ขมิ้นชันผสมน้ำผึ้งปั้นเป็นยาลูกกลอน รับประทานช่วงเวลาหลังอาหารและก่อนนอน ครั้งละ 3 – 5 เม็ด วันละ 3 เวลา

 

   ✿ การใช้ขมิ้นรักษาแผลและแมลงกัดต่อย

วิธีใช้

   1.ใช้ผงขมิ้นชัน 1 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำมันมะพร้าว หรือน้ำมันหมู 2 – 3 ช้อนโต๊ะ เคี่ยวด้วยไฟอ่อนๆ จนน้ำมันกลายเป็นสีเหลือง ใช้น้ำมันที่ได้ใส่แผล

   2.นำขมิ้นชันมาล้างให้สะอาดแล้วตำจนละเอียด คั้นเอาน้ำที่ได้มาใส่แผล

   3.เอาขมิ้นชันผสมกับน้ำปูนใสเล็กน้อย จากนั้นให้ผสมสารส้ม หรือดินประสิว พอกบริเวณที่เป็นแผลและแก้เคล็ดขัดยอก

 

   ✿ การใช้ขมิ้นเพื่อรักษากลาก เกลื้อน

วิธีใช้

   1.ผสมขมิ้นกับน้ำแล้วทาบริเวณที่เป็นกลาก เกลื้อน จำนวน 2 ครั้ง/วัน